Είναι
σημαντικό να ξαναδιαβάσουμε τα κείμενα των λογοτεχνών μας που
αναφέρονται στην Επανάσταση του 1821. Να ψηλαφίσουμε μέσα σε αυτά όχι
μόνο την γενναιότητα των ηρώων, αλλά την τόσο έντονη θέληση των ανδρών
και των γυναικών της καθημερινότητας για μία ζωή με αξιοπρέπεια και
ελευθερία. Για να μην αποσιωπούμε τις τραγικές πολλές φορές συνθήκες
ούτε τις στιγμές που η τραγικότητα αυτή έβαζε σε δοκιμασία τη δύναμη των
ανθρώπων, αλλά να ανακαλύψουμε μέσα σε αυτές το μεγαλείο της θέλησης
των ανθρώπων. Να καταλάβουμε μέσα από τις αφηγήσεις αυτές τι σημαίνει να
καταστρέφεται από τον πόλεμο η πατρίδα των ανθρώπων και να δούμε με
άλλη ματιά τους ανθρώπους που δίνουν παρόμοιους αγώνες σήμερα, δίπλα
μας, για ελευθερία, δημοκρατία και προκοπή.
Ο μεγάλος Σολωμός μας, τα λέει όλα αυτά και άλλα πολλά στο υπέροχό του κείμενο:
Οι Μισολογγίτισσες
1. Και εσυνέβηκε αυτές τες ημέρες οπού οι Τούρκοι επολιορκούσαν
το Μισολόγγι, και συχνά ολημερνίς και κάποτε οληνυχτίς έτρεμε η Ζάκυθο
από το κανόνισμα το πολύ.
2. Και κάποιες γυναίκες Μισολογγίτισσες επερπατούσαν τριγύρω
γυρεύοντας για τους άνδρες τους, για τα παιδιά τους, για τ' αδέλφια τους
που επολεμούσανε.
3. Στην αρχή εντρεπόντανε νά ’βγουνε και επροσμένανε το σκοτάδι για ν’ απλώσουν το χέρι, επειδή δεν ήτανε μαθημένες.
4. Και είχανε δούλους και είχανε σε πολλές πεδιάδες και γίδια και πρόβατα και βόιδα πολλά.
5. Ακολούθως εβιαζόντανε και εσυχνοτηράζανε από το παρεθύρι τον ήλιο πότε να βασιλέψει για νά ’βγουνε.
6. Αλλά όταν επερισσέψανε οι χρείες, εχάσανε την ντροπή, ετρέχανε ολημερνίς.
7. Και όταν εκουραζόντανε, εκαθόντανε στ' ακρογιάλι κι ακούανε, γιατί εφοβόντανε μην πέσει το Μισολόγγι.
8. Και τες έβλεπε ο κόσμος να τρέχουνε τα τρίστρατα, τα σταυροδρόμια,
τα σπίτια, τα ανώγεια και τα χαμώγεια, τες εκκλησίες, τα ξωκλήσια
γυρεύοντας.
9. Και ελαβαίνανε χρήματα, πανιά για τους λαβωμένους.
10. Και δεν τους έλεγε κανένας το όχι, γιατί οι ρώτησες των γυναικών
ήτανε τες περσότερες φορές συντροφευμένες από τες κανονιές του
Μισολογγιού και η γη έτρεμε αποκάτου από τα πόδια μας.
11. Και οι πλέον πάμφτωχοι εβγάνανε το οβολάκι τους και το δίνανε και
εκάνανε το σταυρό τους κοιτάζοντας κατά το Μισολόγγι και κλαίοντας.
Διονύσιος Σολωμός, H Γυναίκα της Ζάκυθος, κεφάλαιο 3
